Kind aan woning helpen kan nog steeds via belastingvrije schenking

De 'jubelton' voor de eigen woning werd vorig jaar vervangen door een speciale vrijstelling van zo'n € 29.000. Die regeling is sinds 1 januari afgeschaft. Toch kunnen ouders hun kinderen nog steeds financieel ondersteunen. De grens daarvoor ligt dit jaar zelfs 10% hoger. Wie al eerder een schenking voor de eigen woning kreeg en die nog niet gebruikte, moet wel rekening houden met wat regels.

"De verhoogde vrijstelling is dit jaar € 31.813, vrij besteedbaar"

________De Belastingdienst

De verruimde schenkings­vrijstelling voor de eigen woning was in 2022 nog € 106.671, en werd vorig jaar verlaagd tot € 28.947. Bijzonder hieraan was dat deze niet alleen gold voor een schenking van ouders aan kinderen; ook van andere familie of vrienden mocht je belastingvrij een fors bedrag ontvangen, onder voorwaarden. Een daarvan is dat je vóór 1 maart 2024 aangifte moet doen van zo'n schenking als je die vorig jaar kreeg — zie het kader onderaan voor andere bepalingen.

Hoewel de verruimde schenkings­vrijstelling voor de eigen woning per 1 januari 2024 is komen te vervallen, kunnen ouders hun kind(eren) nog wel steeds belastingvrij geld schenken. Het bedrag voor de 'normale' jaarlijkse vrijstelling kwam vorig jaar net iets boven de zesduizend euro. Voor 2024 is dit zo'n tien procent meer: € 6.633. Verder mogen ouders hun kind, pleegkind of stiefkind eenmalig een hoge schenking doen, vrijgesteld van belasting. Dit jaar gaat dat om (maximaal) € 31.813, ook tien procent meer dus. Het kind moet dan wel tussen de 18 en 40 jaar oud zijn, en niet eerder zo'n hogere schenking hebben ontvangen — ook niet voor een woning of dure studie.

Anders dan bij de 'jubelton' is de normale verhoogde eenmalige schenking bovendien vrij besteedbaar. Kinderen mógen het gebruiken voor de aankoop van een woning, maar net zo goed uitgeven aan iets anders, of ermee gaan beleggen bijvoorbeeld. Hoe dan ook valt het bedrag buiten de erf­belasting tegen de tijd dat de ouders komen te overlijden. Voor een indicatie van de erfbelasting op dit moment (in afgeronde getallen): boven een vrijstelling van € 23.000 betalen kinderen 10% over de eerste € 140.000 van de erfenis en 20% over het meerdere.

• Schenking van derden | Net als voorheen mag je ook van anderen dan je ouders belastingvrij geld ontvangen via een schenking. Alleen gaat dat om een kleiner bedrag. In 2024 is dat € 2.658 en ook dat mag je vrij besteden. Die anderen hoeven geen familie te zijn. Behalve opa's en oma's, ooms en tantes, broers en zussen, geldt de vrijstelling ook voor schenking(en) van vrienden.
  
  
• Tot ruim € 65.000 voor dure studie | Als bijdrage aan een dure studie mogen ouders hun kinderen in 2024 belastingvrij zelfs maximaal € 66.268 schenken. Let wel op de voorwaarden. Zo moet de studie aantoonbaar meer dan € 20.000 per jaar kosten, mag de schenking niet worden gebruikt voor het aflossen van een studieschuld en moet een notaris er een akte van opmaken.
  
  

(Ex)partners: één schenker én ontvanger

Ouders ziet de Belastingdienst als één schenker. Voor de jaarlijkse of eenmalige hoge vrijstelling maakt het niet uit of deze ouders nog getrouwd zijn, samenwonen of zijn gescheiden. Wel kunnen (ex)partners onderling afstemmen om samen eenmalig een bedrag te schenken. Ook bij de lagere belastingvrije schenkingen door derden gelden partners als één, bijvoorbeeld een opa en oma. Andersom geldt hetzelfde: partners gelden als één ontvanger bij schenkingen. De Belastingdienst kijkt naar het totaal bedrag dat zij van één persoon (of stel) ontvangen.

Meerdere schenkingen

Je mag dus van je ouders of anderen jaarlijks een bedrag ontvangen. Zo kun je op den duur aardig wat erfbelasting vermijden. En je mag in één jaar van verschillende partijen schenkingen ontvangen. Je hoeft die niet bij elkaar op te tellen. Zo lang die individuele bedragen onder het geldende maximum blijven, ben je er (als stel) geen belasting over verschuldigd. Komt een schenking boven de grens, dan betaal je over dat deel wel belasting. Bij de Belastingdienst kun je tot en met 2023 uitrekeningen hoeveel je dan verschuldigd bent — naar de rekentool.

Familiebanklening

In plaats van geld schenken kunnen ouders, maar ook anderen, kinderen geld lenen voor de aankoop van een woning. Net als bij een normale hypotheek kan deze ook bij zo'n familiebank-constructie als onderpand dienen. Zoals uit een eerder artikel al bleek valt er soms (onbedoeld) een belasting­voordeel te behalen, afhankelijk van de afspraken die men onderling maakt. Ook blijkt in de praktijk dat een beoogde woning met zo'n aanvullende lening net wél bereikbaar is. Je hypotheekadviseur kan je hierover nader informeren.

Opletten bij eerdere schenking voor de eigen woning

Een schenking die je vóór 2024 kreeg voor de eigen woning, dien je binnen een bepaalde termijn te besteden wil je voorkomen dat je er alsnog schenkbelasting over moet betalen. Bestedings­doelen zijn: een eigen woning kopen, deze verbouwen of laten onderhouden; aflossing op de hypotheek of een restschuld op de woning; en het afkopen van een recht van opstal of erfpacht. Kwam de schenking van je ouders, dan is een deel ervan vrij besteedbaar (in 2023: € 28.947).

Als termijn geldt dat je de schenking uiterlijk binnen twee kalender­jaren na de eerste schenking gebruikt voor de eigen woning. Dus kreeg je op 1 november vorig jaar een schenking, dan heb je tot en met 31 december 2025 de tijd om dit bedrag aan je eigen woning te besteden. Een schenking uit 2022 dient dus dit jaar te worden besteed. Doe je dit niet (geheel) binnen deze termijn, dan moet je daarvan vóór 1 mei van het jaar daarop aangifte doen.