Bijna een ton inkomen nodig voor aankoop woning

Waardebepaler Calcasa berekende onlangs hoeveel een huishouden moet verdienen om een eerste woning te kunnen kopen. De uitkomsten variëren aanzienlijk per type woning en regio, maar gemiddeld hebben starters een gezinsinkomen van maar liefst € 95.000,- nodig.

Sinds de zomer van vorig jaar zijn de huizenprijzen in Nederland weer aan het stijgen. Tegelijkertijd lijkt de hypotheekrente zich lijkt te stabiliseren rond de 4%. Deze ontwikkelingen hebben veel potentiële kopers op de woningmarkt ongerust gemaakt. Waar gemeenten bij de WOZ kijken naar hoeveel een woning op 1 januari vorig jaar meer waard was dan een jaar eerder (2022), rekent het model van Calcasa zoveel mogelijk met de laatste ontwikkelingen. De gemiddelde huizenprijs nadert inmiddels het recordniveau van € 463.000 uit het derde kwartaal van 2023.

Calcasa gaat uit van tweeverdieners, zonder studieschuld of eigen geld en woning met label E, F of G. Men rekende met 3,75% rente zonder NHG en 3,25% mét, wat nogal laag is. Op basis daarvan hebben starters dus voor de 'gemiddelde Nederlandse koopwoning' bijna een ton aan inkomen nodig. Met minder inkomen is een appartement of tussenwoning bereikbaar. Gemiddeld is € 80.000 dan voldoende. Voor een hoekwoning of twee-onder-een-kapwoning is dat respectievelijk € 86.000 en € 95.000. Wie direct in een vrijstaande woning wil trekken heeft een jaarinkomen van maar liefst € 124.000 nodig. Maar dit zijn landelijke gemiddelden en de gemiddelde woning bestaat natuurlijk niet.

Calcasa kwartaalrapport 4-2023

Anders dan misschien gedacht valt Wassenaar buiten de top-3 duurste gemeenten. Deze bestaat uit Bloemendaal, Laren en Blaricum. Huizen kosten hier gemiddeld meer dan een miljoen. En daarvoor heb je een inkomen van ruim € 200.000. Aan de andere kant (van het land) zijn woningen in plaatsen als Pekela, Heerlen en Kerkrade beduidend betaalbaarder. Hier volstaat volgens Calcasa een inkomen van €60.000. Dit is echter nog altijd 34% meer dan een modaal inkomen.

Steeds minder betaalbaar

In hun rapportage over het vierde kwartaal van 2023 (pag. 9) stelt Calcasa dat huishoudens een steeds groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan woonlasten. Gemiddeld is dat al meer dan een kwart (25,6%). Maar in diverse gemeenten gaat een derde of meer van het besteedbaar maandbudget op aan wonen — vooral in de provincie Utrecht. Ben je benieuwd naar de betaalbaarheids­index in jouw gemeente?

Bekijk het rapport (PDF)

Voor eenverdieners zijn er wat voordelen dankzij meer voordelige financierings­opties — een alleenstaande heeft voor de gemiddelde woning 'maar' € 93.000 nodig. Voor de aankoop van een woning met een gunstig energielabel heeft iedereen iets minder inkomen nodig: gemiddeld tussen de € 1.000 en € 3.000. Dit is omdat je meer mag lenen, afhankelijk van het energielabel en omdat geld­verstrekkers rentekorting bieden voor zeer zuinige woningen.

Starters van 18 tot 35 jaar zijn eenmalig vrijgesteld van 2% overdrachts­belasting voor woningen tot een koopsom van €510.000. Ook zij hebben zo iets minder inkomen nodig voor de 'gemiddelde woning'. En ook voor 57-plussers zijn er gunstige aanpassingen doorgevoerd. Bij hen wordt het opgebouwde vermogen meegenomen bij het berekenen van de maximale hypotheek. Deze maatregelen zijn ingevoerd om de toegankelijkheid van de woningmarkt te verbeteren voor deze specifieke groepen.

De huidige woningmarkt maakt het kopen van een huis een uitdaging, vooral voor mensen die hun eerste huis willen kopen. Met de stijgende huizenprijzen en de rente van nu is een goed inkomen belangrijk. Dit betekent dat je goed moet plannen en misschien moet kijken naar verschillende plekken of soorten huizen die beter passen bij wat je kunt betalen. Zorg er in ieder geval voor dat je weet wat je opties zijn. Een onafhankelijk hypotheekadviseur kan je daarbij prima van dienst zijn. En staar je niet blind op online rekentools — er soms echt meer mogelijk.

Ben je al huiseigenaar dan is de waarde van je woning waarschijnlijk (verder) gestegen. Met die overwaarde is een volgende stap makkelijker mogelijk. En het is zeker goed nieuws als je kleiner wilt gaan wonen, naar een plek wilt verhuizen waar huizen minder kosten, en als je je huis wilt aanpassen. Als de buurt bevalt, kun je natuurlijk investeren in meer comfort, een lagere energienota, of meer ruimte via een extra kamer als je gezin groeit. Of haal wat 'geld uit de stenen' om een kind te helpen met de aankoop van zijn of haar eerste woning. Dat kan via een belastingvrije schenking of een extra familiebank­lening.